Of ik niet gewoon gezonder kan eten – en andere vooroordelen over diabetes
“Je leven zal voorgoed veranderen, meisje”, waren de woorden van mijn huisarts toen ik daar twee jaar geleden op spreekuur kwam. Die ochtend was ik bijna flauwgevallen. Al langere tijd had ik enorme dorst, ging mijn zicht met de dag achteruit en was ik een paar kilo afgevallen. Na deze symptomen gegoogeld te hebben – wat je eigenlijk nooit moet doen – wist ik het al: diabetes type 1.
“Heb jij diabetes? Maar je bent helemaal niet dik!”
Mijn glucosegehalte werd gemeten aan de hand van een vingerprik: 28,7. Om eerlijk te zijn, zei het me helemaal niets. De doos tissues die de dokter mij toeschoof, had ik dan ook helemaal niet nodig. Ik had geen flauw benul dat die waarde tussen de 4 en de 8 zou moeten zijn. Zoals veel mensen, wist ik helemaal niet wat diabetes precies inhoudt.
Geen obesitas
Sinds ik diabetes heb, is het me opgevallen welke vooroordelen er zijn. Ik krijg vragen als: “Heb jij diabetes? Maar je bent helemaal niet dik?” of “Heb je dan vroeger te veel suiker gegeten?” Verschrikkelijk! Diabetes is iets anders dan obesitas. Veel mensen denken dat je diabetes krijgt door overgewicht en weten dus niet dat er verschillende types van deze ziekte zijn.
Diabetes wordt door velen als een simpele ziekte gezien. Zo veel mogelijk suiker mijden en als je een lage bloedglucosewaarde hebt, neem je gewoon even een dextro’tje. Toch? Nou, nee dus. Ik vind het een erg ingewikkelde ziekte en snap er soms niks van. Wanneer je het eindelijk onder controle hebt, verandert er wel weer iets.
‘Gewoon niet teveel snoepen’
Een voorbeeld: eindelijk was mijn middagratio goed, maar toen werd ik ineens wakker met een waarde van 16. De volgende ochtend weer. Ik begon de dag vermoeid en dacht dat het misschien aan mijn langwerkende insuline lag. Die avond gebruikte ik een nieuwe pen met langwerkende insuline. De ochtend daarna was het nog steeds veel te hoog. Dan maar een eenheid verhogen. Of twee? Na twee eenheden omhoog te zijn gegaan, werd ik eindelijk weer met een goede waarde wakker.
Kortom: elke keer als je het onder controle denkt te hebben, kan er weer iets in je lichaam veranderen, waardoor het weer uit balans raakt. Het is onmogelijk om een dag niet na te denken over koolhydraten en insuline. Dat het een simpele ziekte is waarbij je gewoon niet te veel mag snoepen, is dan ook een zeer verkeerde gedachte.
Weg met vooroordelen
Nog een paar voorbeelden van vooroordelen over diabetes type 1 die ik regelmatig om mijn oren krijg:
– “Heb jij het erg?”
– “Kan je niet wat gezonder eten?”
– “Gaat het nog weg?” (Deze hoop ik ooit met ‘ja’ te kunnen beantwoorden)
– “Diabetes is toch iets voor oude mensen?”
– “Wat mag je dan allemaal eten?”
Op die laatste vraag, zeg ik altijd stellig: alles! Gelukkig kan dat, maar daar staat natuurlijk wel iets tegenover. Voordat ik een stuk taart naar binnenwerk, moet ik wel weer eerst die naald in mijn buik zetten. Ik hoop dat mensen zich gaan realiseren dat diabetes geen simpele ziekte is en dat daarmee ook die andere vervelende vooroordelen uit de wereld worden geholpen.
Welke vooroordelen hoor jij vaak?
-
hm, ik leg het meestal alleen aan vrienden uit die ik er dan ook wat meer over vertel zodat ze het wat beter begrijpen. Meestal vertel ik niks maar word mijn pompje soms opgemerkt:) Maar die ‘heb jij het erg?’ heb ik wel het vaakst gehoord denk ik. Of oudere mensen met type 2 die denken dat wat je hebt vergelijkbaar/hetzelfde is.
-
Waar ik erg veel moeite mee heb is dat wanneer mensen met een aandoening gelijk alles wat tegenzit op de aandoening schuiven.
Helaas heb ik zo iemand in de schoonfamilie zitten. Op haar situatie wordt er begripvol gereageerd.
Maar wanneer ik iets niet kan omdat mijn bloedjes weer eens “heerlijk” tegendraads zijn, krijg ik antwoorden over mij heen gegoten als ” zo erg is het allemaal niet,” “het valt allemaal reuze mee”.De “topper” was begrip was 2,5 jaar geleden. Het is in de schoonfamilie bekend dat ik diabetes heb en het enige wat ik vraag is suikervrije cola.
Dat was er altijd en daar werd nooit lastig over gedaan.Tot 2,5 jaar geleden. Mijn man ik waren naar zijn zus en haar man gegaan. Na de koffie vroeg zijn zus later of wij nog iets wilde drinken.
Ik reageerde daarop dat ik graag een glaasje cola wilde hebben.Haar reactie was “ohh, ik had van mijn broer begrepen dat dat niet meer nodig was”. Mijn man wist echter van niets.
Aan mijn reactie zag ze dat het mij behoorlijk veel pijn deed. Ik had mijn hoofd afgedraaid, emoties vertroebelde mijn gezichtsvermogen.
(Het deed mij denken aan de tijd op de lagere school.)Toen kwam de volgende fijngesnaarde opmerking ” dat het eigenlijk niet erg was dat er geen cola was want ze had thee.”
De toon van de opmerking was echt kwetsend (dat ik er moeite mee had dat er geen suikervrije cola was, deed haar niets.)De rest zat heerlijk aan de fris, en ik had thee…
-
Dag,
Ik adviseer u de film What The Health te kijken. Eye-opening. -
Mooi!
Ik herken sommige uitspraken wel, maar ik heb zelf het geluk gehad dat ik tot nu toe nooit tegen heel veel onbegrip aangelopen ben. Ik krijg eerder heel veel slimme vragen van vrienden, waar ik soms zelf niet eens antwoord op weet.
Zo kwam er laatst een vriend met een heel verhaal over het feit dat ik geen suikervrije drop kon eten zonder te spuiten, omdat daar wél koolhydraten in zaten, maar hij had gezien dat die koolhydraten geen suikers maar polyolen waren, en vroeg wat dat dan inhield.
-
@anne1998 Technisch gezien klopt het dat polyolen koolhydraten zijn. Polyolen kunnen soms tot suikers omgezet worden, maar ze worden slechts beperkt opgenomen door de darmen waardoor het laxerende effect van polyolen ontstaat. De invloed op de suikerspiegel is per polyol verschillend, zo geldt bijv. voor maltitol een glycemische index van 35, xylitol 12 en erytritol 1. Allemaal lage indices en soms zelfs verwaarloosbaar.
-
Ook heb ik opmerkingen over mij heen gegoten gekregen als “het zal wel je eigen schuld zijn, want je eet te veel.)
Kijk, dat ik toen ik de puberteit zat was niet belangrijk.Wat eveneens onder categorie “fijngesnaarde” opmerkingen gevoegd kan worden is dat ik vroeger te veel suiker at.. En dat het in feite mijn schuld is dat ik Diabetes heb.
Een tante vierde haar verjaardag en ik pakte iedere keer een paar nootjes uit de bak. Een andere tante zat naast mij en maakte opmerking “geen wonder dat je zo een dikke toet heb, want je eet constant nootjes.”
Tja, dat deed pijn dus ik at geen nootjes meer. De rest van de middag kan ik mij niet meer herinneren behalve dat s’middags door mijn ouders bijgebracht moest worden, ik had een zeer zware hypo gehad. Kon niet meer op mijn benen staan. Mijn vader droeg mij naar de auto toe. -
Reacties die van onbegrip getuigen…
‘Wat, zit je op 12?’ alsof ik iets bijzonder stoms had gedaan, van iemand die iemand met type 2 kende. Ik vind het hoogst ongepast om ongevraagd mee te kijken op iemands meter en daar dan nog een opmerking over te plaatsen ook, en let sindsdien beter op waar ik meet en wie wel of niet kan meekijken.
‘Jawééél, je mag heus wel eens een koekje met diabetes’ waarop ik probeerde uit te leggen dat dat klopt, maar dat ik dat op dit moment niet verstandig vond, wat een soort welles-nietes werd voordat ik het in de gaten had, tot ik gewoon maar vroeg: ‘Weet jij beter wat goed voor mij is, of ik?’ Dat hielp gelukkig.
‘Jij hebt diabetes he? Dan moet je linzen eten, dat helpt daar goed tegen.’
‘Ik hoorde dat diabetes te genezen is door het eten van veel kaneel’
‘Met diabetes mag je geen water drinken tijdens de maaltijd.’Wat is dat toch? Dat iedereen altijd ‘beter’ en meer weet van diabetes dan ikzelf, maar dat als ik met iets kom wat voor mij blijkt te werken, dát dan niet kan?
-
Ja Maye, dat klinkt allemaal heel bekend. Gewoon je eigen pad volgen en luisteren naar je lichaam.. polyolen zit trouwens een dagelijkse veilige hoeveelheid aan, dat zou je al iets moeten zeggen.
Hoe cleaner je eet, hoe beter je suikers zijn, is mijn ervaring.
Ik dronk vroeger veel frisdrank met aspartaam (en geen water of thee want ja dit was toch “goed”?) en werd toen ziek ervan. Zoek aspartaam maar eens op. Nu drink ik thee (niet die uit de supermarkt) en zelfgemaakte fruitwaters. Nooit meer die rommel voor mij.
Anijsmelk, chocomelk, Maca allemaal dranken die je bijvoorbeeld zelf (bio) kan maken en ook nog eens góed voor je zijn, ipv iets wat alleen maar afbreuk doet aan je gezondheid. -
@doornroosje Aan letterlijk elke stof zit een dagelijkse veilige hoeveelheid, dat zegt dus helemaal niets.
-
Absoluut zo herkenbaar!!
Ik heb me sinds vandaag aangemeld op dit forum vandaar nu nog een reactie.
Erg mooi geschreven en ik heb precies hetzelfde.
Ik ben er mee opgehouden om het steeds weer uit te leggen. Het is te ingewikkeld om het even snel op een verjaardag uit te leggen bijv.
Ik draag de omnipod en mensen denken dat het podje alles doet en dat ik zelf niks meer hoef te doen.
Sta je in de rij voor de kassa of pin automaat zijn er wild vreemde die ineens zeggen “wow wat heb jij nu op je arm”? Ik voel en zie het niet eens meer en denk vaak heb ik een spin op mijn arm heb ofzo…. onee het is mijn podje.
Mensen hebben geen schaamte meer en staan er al helemaal niet bij stil dat ze mensen ermee kunnen kwetsen.
Daarentegen zat ik een keer in een restaurant en aan het tafeltje naast ons zat ook iemand met diabetes en gingen we tegelijk insuline injecteren (toen had ik nog een pen) dat was een grappig moment en maakte het gelijk minder ongemakkelijk. -
Zeer herkenbare opmerkingen. Ik moet wel zeggen: de meeste willen geïnteresseerd overkomen, maar komen dan met zo’n opmerking. Ik geloof niet dat de meeste je echt willen kwetsen, maar door gebrek aan kennis komen ze met niet hele tactvolle opmerkingen.
Daarbij worden kenmerken van type 2 ook vaak toegeschreven aan type 1. Dat maakt het allemaal maar nog meer verwarrend voor de meeste. -
Ik hebt al 22 jaar diabetes 2 en hebt deze dingen nog nooit mee gemaakt vind het erg ver gezocht .
-
Ik krijg nogal eens de vraag voordat ik naar een verjaardag of etentje ga wat ze voor mij kunnen maken. ‘Erg moeilijk’ krijg ik nogal eens te horen. Ongetwijfeld met de beste bedoelingen maar ik zeg tegenwoordig maar dat ik alles eet maar van sommige dingen misschien wat minder dan anderen.
-
Ik eet bij zulke geledigd heden alles alleen ik drink geen alcohol wel bier 0 % alcohol of fris en onze familie en vrienden kring houd daar rekening mee .
-
Weg met vooroordelen
Nog een paar voorbeelden van vooroordelen over diabetes type 1 die ik regelmatig om mijn oren krijg:– “Heb jij het erg?”
Er is duidelijk wel een verschil in gradatie en beleving van Diabetes. Er zijn mensen die het goed onder controle houden en er relatief weinig hinder van ondervinden. Er zijn ook mensen die ondanks dat ze hun stinkende best doen geen goede instelling hebben.
Een type 2 van 85 die net aan diabetes heeft, heeft het minder erg dan een puber die die zit te worstelen met de instelling en met alle problemen rond om diabetes.– “Kan je niet wat gezonder eten?”
Diabetes is een welvaarts ziekte, type 2 komt zeer veel voor door de moderne welvaart.
En ook het voorkomen van type 1 is in deze westerse maatschappij veel hoger dan dit een aantal jaren geleden was.– “Gaat het nog weg?” (Deze hoop ik ooit met ‘ja’ te kunnen beantwoorden)
Voor type 1 geld nog steeds dat dit momenteel niet te genezen is.
Voor type 2 geld dat het een ziekte is op een glijdende schaal. Je kunt overal op de schaal zitten en een klein beetje heen en weer op de schaal.
Als er een lijn getrokken wordt waar je wel en geen diabetes hebt kun je beide kanten die lijn over. (Helaas is het zo dat als diabetes is gediagnosteerd dat je in het algemeen al ver over de lijn zit en niet meer terug kunt).– “Diabetes is toch iets voor oude mensen?”
Ja, diabetes komt vooral voor bij mensen op leeftijd. Type 2 is typisch een ouderdoms ziekte. Type 2 is ongeveer 90 procent van alle diabeten. Door de moderne levensstijls komt type 2 ook steeds meer voor bij jonge mensen. Type 1 wat slechts 10 procent is van alle gevallen is een ziekte die zich vooral openbaard op jongere leeftijd.– “Wat mag je dan allemaal eten?”
Gerafineerde suikers, zeker in grote hoeveelheden zijn ronduit slecht voor je instelling. Dus heb je 7 gebakjes dan mag je ze niet allemaal eten. Of het is in ieder geval niet verstandig.
Voor Type 2 patient, die (nog) niet spuit is het zo dat etenswaren(/snoep) met een zeer hoge glycemische index over het algemeen gemeden moeten worden.Welke vooroordelen hoor jij vaak?
Een aantal van de bovenstaande vragen kan dus ook op feiten zijn gebaseerd en zijn daarmee lang niet altijd een vooroordeel. Tja en het komt nu eenmaal wel eens voor dat de mensen die je ontmoet minder weten van diabetes dan je internist of een diabetes specialist.
Ondertussen heb ik een aantal jaar diabetes en ook ik loop zelden tegen onbegrip aan. De reacties zijn over het algemeen positief en het is inderdaad zo dat niet iedereen specialist is op diabetes gebied. Maar wij diabeten weten ook niet alles van andere aandoeningen.
De vraag die ik de laatste tijd vraag hoor: Oh een sensor, die stuurt dan de pomp aan ?
En dat komt nu eenmaal doordat de media met het nieuws wat voorloopt op de ontwikkelingen.
(Oh ja, deze vragen komen regelmatig van medisch personeel af.) Ze volgend dus de ontwikkelingen met belangstelling, maar zien dan helaas iets te veel positieve berichten en iets te weinig realiteit. -
Ik hebt al 22 jaar diabetes 2 en ben nog steeds aan de tabletten en een spuit victoza 1.8 en mijn nuchter waardes zijn tussen 6.8 /7.1 dus hebt geen problemen
-
Toen ik in de wachtkamer van het diabetes zorgcentrum aan het wachten was, waren er meer mensen, vooral ouderen met type 2 diabetes. Zij vertelden elkaar dat het zo erg was dat zij diabetes hadden, hoe zwaar het voor hen was.
Het was één en al ellende.
Op een gegeven ogenblik kon ik mijn mond niet meer houden;”U heeft het pas op oudere leeftijd gekregen, er zijn ook kinderen die type 1 hebben, voor hen is het veel erger”. “U weet het nu, u kunt er iets aan doen. Neem de adviezen ter harte en leef gezond”.
Toen nam het klagen gelukkig af.
Een vooroordeel waar ik mee te maken heb is dat ik, (ik heb meerdere chronische ziektes), altijd ziek ben, dus me afmeld voor het vrijwilligerswerk wat ik doe.
Ja, ik ben chronisch ziek, en daardoor maak ik keuzes, maar als ik zeg dat ik er ben, dan ben ik er ook. 1 keer heb ik mij afgemeld vanwege griep, toen werd er gezegd dat ze niet op mij konden rekenen, ‘jij bent altijd ziek’.
Tja,……hoezo kortzichtig? -
Nou een heel apart verhaal ik hebt nu 22 jaar diabetes jammer maar ik leef mijn leven en hebt wat u zegt nooit mee gemaakt ..
-
Toen ik in de wachtkamer van het diabetes zorgcentrum aan het
-
Nou ik hebt het al eerder gezegd ik hebt het nooit mee gemaakt en ik laat diabetes ook niet mijn leven bepalen vrg Bert